• Więcej w zakładce “Wiek XXI”, podzakładka “Kolumna 09-02-2019”

Nazwa Kolumna pojawiła się w źródłach pisanych w XVII w., gdzie wspomina się o pracującym tu młynie. Możliwe jest, że nazwa pochodzi od Samuela Nadolskiego, właściciela Łasku w l. 1635–1661, który w herbie miał właśnie kolumnę (Porównaj: korab). Ta osada młyńska (wraz z karczmą) była położona nad Grabią, kilkaset metrów w górę rzeki od ujścia Pałusznicy.

W 1752 r. zapisano, że była tu walcownia miedzi (czynna do 1917 r.). W 1826 r. osada liczyła 5 domów z 29 mieszkańcami. Na mapie kwatermistrzowskiej z 1839 r. opisano ją jako odrębną osadę (zwaną dziś Starą Kolumną), a na mapie przemysłowej Królestwa Polskiego z 1885 r. zaznaczono tu kuźnicę (miedzi?).

W końcu XIX
w. Kolumna liczyła 12 zagród z 76 mieszkańcami i wraz z dobrami łaskimi
należała do Szweycerów, którzy mieszkali w pobliskiej wsi Ostrów. W 1928 r. Janusz Szweycer
wydzielił ze swoich dóbr ziemskich kilkaset hektarów, które przeznaczył
pod budowę miejscowości letniskowej. Miejscowości tej nadano nazwę
Las-Kolumna. Plan parcelacji wykonał architekt Antoni Jawornicki
nawiązując do idei miast-ogrodów Ebenzera Howarda.
Szybkie połączenie z Łodzią, obok linii kolejowej Łódź-Kalisz, miała
zapewnić linia tramwajowa z Łodzi, przez Pabianice, Łask do Zduńskiej
Woli, którą była w planach inwestycyjnych Łódzkich Wąskotorowych Elektrycznych Kolei Dojazdowych
jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Planu tego jednak nie
zrealizowano z powodu trudnej po wojnie sytuacji ekonomicznej tego
przedsiębiorstwa i ogólnej zmiany kierunków jego działalności^[1].

W latach 1928–1929 rozparcelowano tereny leśne, wytyczono rynek, place pod szkołę, kościół, pocztę, i przystanek PKP.
Dla sprawnej organizacji sprzedaży placów powołano Towarzystwo
Przyjaciół Letniska Kolumna. Wkrótce powstało 30 pensjonatów oraz ok.
160 domów letniskowych. W ten sposób powstało letnisko zwane
Miasto-Las-Kolumna. Dzieliło się ono na trzy części: Pałusznicę (od
szosy do Grabi-Pałusznicy), Doliwę (między szosą a torami) i Cygankę –
na pn. od torów.

W latach 1941–1942 Kolumnę skolonizowano niemieckimi osadnikami z Wołynia i Besarabii. Po wojnie część pensjonatów przejął Fundusz Wczasów Pracowniczych. W 1960 r. powiększono obszar Kolumny o części przyległych wsi Przygoń i Orpelów. Pojawiło się budownictwo jednorodzinne. W 1973 r. Kolumna została włączona w granice Łasku.

W Kolumnie przez wiele lat przebywał i tworzył Rafał Orlewski, autor m.in. „Igliwia” (Łódź 1972), książki, której akcja toczy się w Kolumnie.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolumna_(Łask)